ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΤΡΟΠΗ ΑΧΕΛΏΟΥ:Σύντομο ιστορικό

 Ο Αχελώος ή Ασπροπόταμος είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας (220 Km) μετά τον Αλιάκμονα. Ο ποταμός πηγάζει απο το όρος Λάκμος η Περιστέρι της οροσειράς της Πίνδου, στην περιοχή του Μετσόβου. 

Η συνολική λεκάνη απορροής του έχειέκταση 4860 Km^ και μέγιστο υψόμετρο 2469 m. Ο ποταμός ρέει , αρχικά, δυτικά της Θεσσαλίας με κατεύθυνση προς Νότο, περνάει μέσα στο νομό Τρικάλων, διέρχεται από τα σύνορα Καρδίτσας, Αρτας, Αιτωλοακαρνανίας, Ευρυτανίας,.

Στην περιοχή αυτή, αφού εμπλουτισθεί με νερά της Πίνδου απο τους διάφορους παραποτάμους του (Αγραφιώτης, Μέγδοβας και Τρικεριώτης), ρέει προς Νότο μεταξύ των ορανών όγκων Βάλτου και Μακρυνόρους όπου συναντά τον παραπόταμο Μπιζάκο. Στο ύψος του Αγρίνιου σχηματίζει ενα διπλό μαιανδρισμό. και στρέφεται δυτικά προς την Αιτωλική λεκάνη. 

Απο το σημείο αυτό ακολουθεί πάλι κατεύθυνση προς νότο, και αφού εμπλουτισθεί με τα πλεονάζοντα νερά Λυσιμαχίας και Τριχωνίδας, στρέφεται δυτικά στην περιοχή Νεοχωρίου και τελικά εκβάλλα στο Ιόνιο πέλαγος νότια των Εχινάδων μέσω διευθετημένης κοίτης.

Το 1983, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, εξαγγέλθηκε για πρώτη φορά η εκτροπή του άνω ρου του Αχελώου, για τη μεταφορά 1,1 δισ. κυβικών μέτρων νερού το χρόνο προς τη Θεσσαλία. Αργότερα, μετά από διαβουλεύσεις και παρεμβάσεις, η μεταφορά νερού μειώνεται στα 600 εκατ. κ.μ. και στη συνέχεια στα 250 εκατ. κ.μ., όταν το συνολικό ετήσιο υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας ξεπερνάει σήμερα τα 300 εκατ. κ.μ.

 

Το 1985 έγινε η έναρξη της κατασκευής του Υδροηλεκτρικού Σταθμού της Μεσοχώρας από τη ΔΕΗ, ενώ το 1987 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για το συνολικό έργο της εκτροπής και υπεγράφη σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία, που ακυρώθηκε όμως το 1993 από την τότε κυβέρνηση ΝΔ.

Τα προβλεπόμενα έργα αναπτύσσονταν κυρίως στην ορεινή Νότια Πίνδο, σε μια ζώνη που εκτείνεται από το πάνω μέρος των οικισμών Μεσοχώρας και Αρματωλικού του νομού Τρικάλων, μέχρι και τη θέση του φράγματος της Συκιάς, που βρίσκεται πλησίον του οικισμού Πετρωτού, στα σύνορα των νομών Αρτας και Καρδίτσας. Κοντά στον οικισμό Πετρωτό ξεκινά η σήραγγα εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία (μήκος 17,5 χλμ., διάμετρος 6 μ.), η οποία διασχίζει σχεδόν κάθετα την οροσειρά της Πίνδου και εξέρχεται κοντά στον οικισμό Πευκόφυτο του νομού Καρδίτσας.

 

Για τη διανομή και την αξιοποίηση του νερού που θα εκτρεπόταν στον Θεσσαλικό Κάμπο, προβλέπονταν επίσης έργα πεδιάδας, συμπλήρωσης και βελτίωσης των αρδεύσεων (ταμιευτήρες Πύλης, Παλαιοδερλί, Μουζακίου, Νεοχωρίτη κ.ά.).

Από την πρώτη εξαγγελία του έργου το 1983, μέχρι και σήμερα, οι υποσχέσεις για ολοκλήρωση των έργων από τις εκάστοτε κυβερνήσεις «πήγαιναν κι έρχονταν», αλλά οι εργασίες στον Αχελώο προχωρούσαν βασανιστικά αργά και με συνεχείς διακοπές, καθώς ήταν διαρκείς οι παρεμβάσεις προς το ΣτΕ και προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαφόρων συλλόγων και ΜΚΟ, οι οποίοι, προβάλλοντας περιβαλλοντικούς και άλλους λόγους, ζητούσαν να σταματήσουν τα έργα.

Με αρχή το 1991, στο ΣτΕ έχουν γίνει πολλές προσφυγές, ενώ σχετικές αποφάσεις έχουν εκδοθεί τις χρονιές 1994, 2000, 2005, 2006, 2009, 2010 και 2011.

 (Το ΣτΕ αποφάσισε κατά της εκτροπής του Αχελώου και τις έξι φορές (μπορείτε να κατεβάσετε όλες τις αποφάσεις εδώ)._)

 Τον Οκτώβρη του 2009, στάλθηκαν από την Ολομέλεια του ΣτΕ 14 ερωτήματα στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (μετέπειτα Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης) τα οποία απαντήθηκαν το Σεπτέμβρη του 2012, επηρεάζοντας καταλυτικά μία ακόμα αρνητική απόφαση του ΣτΕ το 2014.(Σχέδιο Διαχείρισης επικαλείται και η απόφαση του ΣτΕ του 2014, που απορρίπτει το έργο της εκτροπής,)

Σήμερα έχουν ολοκληρωθεί από τη ΔΕΗ τα έργα που αφορούν στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία όμως θεωρούνται αμιγώς ενεργειακά και δεν σχετίζονται με την εκτροπή του Αχελώου. Σε ό,τι αφορά την εκτροπή, το φράγμα της Συκιάς έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ενώ η σήραγγα εκτροπής έχει διανοιχτεί σε μήκος 8 χιλιομέτρων και επενδυθεί σε μήκος 6 χιλιομέτρων.