H Ιστορία του Μουζακίου ,από τα -ομηρικά - χρόνια ξεκινά ουσιαστικά από την αρχαία πόλη των Γόμφων, ερείπια της οποίας εντοπίστηκαν στη θέση "Επισκοπή",δύο περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά της σημερινής πόλης.
Οι Γόμφοι υπήρξαν μία από τις τρεις σπουδαιότερες πόλεις της αρχαίας Θεσσαλιώτιδας (οι άλλες δύο ήταν η Μητρόπολη και το Κιέριο ή Άρνη).
Στα βυζαντινά χρόνια (6ος μ.Χ.αι.), ο Ιουστινιανός ανακαίνισε την πόλη των Γόμφων και τα οχυρά
της περιφέρειάς της, ενώ λίγο αργότερα, επί αυτοκράτορα Ηρακλείου, έγινε έδρα Επισκόπου - εξ ου και η ονομασία "Επισκοπή" - και υπαγόταν στη Μητρόπολη Λάρισας. Επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας -το 1601- η Επισκοπή των Γόμφων ενσωματώθηκε στην Επισκοπή του Φαναρίου, όταν Επίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου ήταν ο μετέπειτα Άγιος Σεραφείμ - την ίδια μάλιστα χρονιά που εκείνος εκτελέστηκε μετά πολλών βασανιστηρίων από τους Τούρκους!
Σε όλα τα προεπαναστατικά και μετεπαναστατικά κινήματα - και κυρίως κατά την επανάσταση του 1854 - το Μουζάκι αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα επαναστατικά κέντρα της Θεσσαλίας.
Προσαρτήθηκε στην ελεύθερη Ελλάδα στις 10 Μαϊου 1881,με τη Διάσκεψη τηςΚωνσταντινούπολης.
Το 1883 - με το Βασιλικό Διάταγμα της 31.3.1883 - ιδρύθηκε ο Δήμος Γόμφων, ο οποίος περιλάμβα
νε 12 χωριά της περιοχής με έδρα το Μουζάκι.Το 1909, όταν οι 26 νομοί της Ελλάδας περιορίζονται
σε 16, ο νομός Καρδίτσας και ο Δήμος Γόμφων υπάγονται στο νομό Τρικάλων.Η οριστική ανασύσταση του νομού Καρδίτσας έγινε το 1944, ενώ ο Δήμος Γόμφων είχε καταργηθεί ήδη από το 1912 και,με το νόμο ΔΝΖ',είχε διασπασθεί σε 15 κοινότητες,τις εξής:
Μουζάκι, Μαυρομάτι, Γελάνθη, Λαζαρίνα, Βούνιστα (σήμερα Ελληνόκαστρο), Βρόστιανη (Αμυγδαλή), Φλωρέσι (Ανθοχώρι), Κερασιά, Ζερέτσι (Κρυοπηγή), Νεβροβούνιστα (Πευκόφυτο), Σιάμου (Οξυά), Σκλάταινα (Δρακότρυπα), Βατσινιά(Βατσουνιά), Πορτή και Ροπωτό*. Το Μουζάκι αναβαθμίστηκε σε δήμο το 1946, αλλά σε έγγραφα προς διάφορες υπηρεσίες εμφανιζόταν ως δήμος ήδη από το 1928, πιθανώς από την εποχή που είχε υποβληθεί η σχετική αίτηση για την αναβάθμισή του σε δήμο. Με το νόμο 2539/97 - και το Σχέδιο "Καποδίστριας"- ουσιαστικά έχουμε ανασύσταση του τέως Δήμου Γόμφων υπό την νέα του μορφή ως Δήμος Μουζακίου - εκτός από το Ροπωτό που μεταφέρθηκε στο νομό Τρικάλων. Ήδη, από το 2010 - με το νόμο 3852/2010 και το Πρόγραμμα "Καλλικράτης"- έχουμε νέα αναδιαμόρφωση, πιο ριζική, στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στο Δήμο Μουζακίου! Μόνο που η αναδιαμόρφωση αυτή δεν περιορίστηκε στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Καταργήθηκαν - πολύ κακώς - και στο Μουζάκι υπηρεσίες, τόσο απαραίτητες για την εξυπηρέτηση του κοινού!
Στα νεότερα χρόνια της Ιστορίας του, το Μουζάκι γνώρισε τη μεγαλύτερη καταστροφή στις 8 Ιου
νίου 1943, όταν και κάηκε ολοσχερώς από τους Ιταλούς, μάλιστα τρεις μόνο μήνες προτού εκείνοι παραδοθούν και οι στρατιώτες της μεραρχίας Πινερόλο, που δρούσε στην περιοχή αυτή, διαμοιραστούν σε διάφορες οικογένειες των χωριών μας.
Η ονομασία"Μουζάκι", τέλος, όπως αυτό αποδεικνύεται από μοναστηριακά χειρόγραφα, προήλθε από το γεγονός ότι στα οθωμανικά χρόνια η περιοχή ήταν τιμάριο ενός σπαχή(=επικεφαλής ιππικού) από το Φανάρι (της Καρδίτσας), του Θεόδωρου Μουζάκ.
Τα άλλα τέσσερα "Μουζάκια"που υπάρχουν στην Ελλάδα (Μεσσηνία,Ηλεία,Ζάκυνθο και Γορτυνία) από πού πήραν την ονομασία τους;Υπήρχε κι εκεί κάποιος άλλος Μουζάκ;Όχι,ασφαλώς.
Τα άλλα "Μουζάκια" στην Ελλάδα - όπως,άλλωστε,και το ίδιο το όνομα του Μουζάκ ή και το ελληνικό Μουζάκης - προήλθαν από την αλβανική λέξη "μουζικά" που σημαίνει "καλύβα".Το πώς,βέβαια,η αλβανική αυτή λέξη χρησιμοποιήθηκε κάποτε σ' αυτούς τους τόπους,δύο είναι οι πιο πιθανές εκδοχές:Είτε από τους Τουρκαλβανούς (=εκτουρκισμένοι Αλβανοί) που οι Τούρκοι στρατολογούσαν,έναντι προνομίων, την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας είτε - ως πιθανότερη εκδοχή - από την κάθοδο των Αρβανιτών στα νοτιότερα εδάφη,από τον 13ο ή 14ο αιώνα και εντεύθεν.Οι Αρβανίτες - πρέπει να πούμε - δεν έχουν καμία εθνολογική ταύτιση με τους Αλβανούς.Προέρχονται από την περιοχή Άρβανον της Βορείου Ηπείρου,ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι και είχαν πάντα ελληνική συνείδηση.Μιλούσαν αρβανίτικα (ένα γλωσσικό ιδίωμα ανάμεικτο με αλβανικά,ελληνικά και σλάβικα στοιχεία),αλλά μερικοί απ'αυτούς - οι πιο μορφωμένοι ίσως - ήταν δίγλωσσοι.Μιλούσαν και την ελληνική γλώσσα.Σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες της σκλαβωμένης Ελλάδας,οι Αρβανίτες αγωνίστηκαν ως Έλληνες στο πλευρό των Ελλήνων,ενώ τα ονόματα κάποιων απ'αυτούς,όπως Μπότσαρης,Τζαβέλλας,Μιαούλης,Μπουμπουλίνα κ.ά.,έμειναν στην Ιστορία για τη μεγάλη τους προσφορά προς το έθνος.
 |
| Το Δημαρχείο Μουζακίου |
Το Μουζάκι σήμερα ,ως πόλη,έχει 4.000 κατοίκους περίπου, ενώ ως Δήμος Μουζακίου περίπου 16.000 κατοίκους.
 |
| Μαυρομμάτι |
Σε απόσταση 2 μόλις χιλιομέτρων, βρίσκεται η γενέτειρα του Καραϊσκάκη, το Μαυρομμάτι, που αποτελεί την ιστορική πρωτεύουσα του δήμου.
Οι υπόλοιπες Τοπικές Κοινότητες που συνθέτουν το σημερινό Δήμο Μουζακίου - όπως αυτός προέκυψε από τη συγχώνευση τριών "καποδιστριακών" δήμων (Μουζακίου, Ιθώμης και Παμίσου) - είναι οι εξής 25: Λαζαρίνα, Γελάνθη, Καππά, Πύργος Ιθώμης, Χάρμα, Φανάρι, Κανάλια, Άγιος Ακάκιος, Λοξάδα, Μαγούλα, Μαγουλίτσα, Κρανέα, Παλαιοχώρι, Αγναντερό, Ριζοβούνι (προς την πλευρά του κάμπου) και Πορτή, Ελληνόκαστρο, Ελληνόπυργος, Αμυγδαλή, Κρυοπηγή, Ανθοχώρι, Βατσουνιά, Δρακότρυπα, Πευκόφυτο, Οξυά (προς την ορεινή ζώνη των Αγράφων)
Το Μουζάκι είναι ένας θαυμάσιος τουριστικός προορισμός,για δικούς μας και ξένους,πόσω μάλ
λον όταν αυτό συνδυαστεί και με σύντομες αποδράσεις στις κοντινές περιοχές. Υποδομές σε καταλύ
ματα και εστίαση υπάρχουν αρκετές,τόσο μέσα στην πόλη του Μουζακίου όσο και στην περιφέρειά
του.Για τους μαθητές,μάλιστα,ως πιο κατάλληλος εκπαιδευτικός και ψυχαγωγικός προορισμός - μετά φαγητού και ύπνου - είναι το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μουζακίου!Βρίσκεται πίσω από το Γυμνάσιο και τον περικαλλή κεντρικό ναό της πόλης.Ένα σταθερό-και εμβληματικό συνάμα-
σημείο αναφοράς,μπροστά στο Γυμνάσιο (νυν ΕΠΑΛ),και το μεγαλόπρεπο καμπαναριό,με την πελαργοφωλιά στην κορυφή του και το ρολόι,που με τους χτύπους του μετρούσε λεπτό προς λεπτό τις αγωνίες και τον πιεστικό σχολικό μας χρόνο,στα μαθητικά μας χρόνια! Λίγο πιο κάτω, κοντά στο Λύκειο, βρίσκεται και η πλούσια Βιβλιοθήκη του Μουζακίου,προς τέρψη των φιλομαθών και των ερευνητών.Όσο για τους έχοντες αθλητικά ενδιαφέροντα,εκτός από την πεντακάθαρη φύση για περπάτημα ή τρέξιμο,ακόμα πιο κάτω υπάρχει το Δημοτικό Στάδιο,όπου η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα - η Α.Ε.Μουζακίου - δίνει τους αγώνες της στη Δ' Εθνική κατηγορία.
 |
| Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Μουζακίου |
 |
| Το καμπαναριό, στην αυλή του παλαιού Γυμνασίου (σήμερα ΕΠΑΛ) |
H Ιστορία του Μουζακίου...... Η ονομασία"Μουζάκι", όπως αυτό αποδεικνύεται από μοναστηριακά χειρόγραφα, προήλθε από το...
Δημοσιεύτηκε από Καρδιτσιώτικα παλιά και νέα στις Σάββατο, 3 Απριλίου 2021
Σύντομες αποδράσεις
Πολλές και ενδιαφέρουσες μπορεί να είναι οι σύντομες αποδράσεις των επισκεπτών στο Μουζάκι:
1. Το Μουζάκι απέχει από την Καρδίτσα 28 χλμ.και από τα Τρίκαλα 16 χιλιόμετρα.
 |
| Η Σπηλιά όπου γεννήθηκε ο ήρωας Καραϊσκάκης (1782) |
 |
| Η τοποθεσία όπου η Σπηλιά του Καραϊσκάκη |
 |
| 3. Στα 5 περίπου χιλιόμετρα απόσταση, βρίσκεται η όμορφη πολιτειούλα,η Πύλη, με την ονομαστή Μονή της Πόρτα-Παναγιάς (13ος αι.) και τη μονότοξη πέτρινη γέφυρα του Πορταϊκού. |
 |
| Η μονότοξη πέτρινη γέφυρα του Πορταϊκού |
4. Στα 20 περίπου χιλιόμετρα, βρίσκεται η Ελάτη (παλιά Τύρνα) και λίγο πιο πάνω το Χιονοδρομικό
Κέντρο Περτουλίου.
5. Σε απόσταση 13 χλμ.περίπου, από το Μουζάκι, βρίσκεται το χωριό Ελληνόπυργος (παλιά Γράλιστα), όπου ο Καραϊσκάκης πέρασε σαν αλητόπαιδο τα παιδικά του χρόνια. Εδώ στη Γράλιστα, πιθανότατα, είχε συλληφθεί από τους άνδρες του Αλή-πασά, σε ηλικία 16 ετών, γιατί έστηνε τουφεκίδι με συνομηλίκους του εναντίον Τούρκων που ανέβαιναν από το Φανάρι στην πλαγιά για να μαζέψουν ξύλα! Τότε ήταν που οδηγήθηκε στο παλάτι του Αλή, στο νησάκι της λίμνης των Ιωαννίνων, όπου ως γνωστό πέρασε αρκετά χρόνια κοντά του. Στο γεγονός ότι ο Αλής γνώριζε προσωπικά τη μητέρα του Καραϊσκάκη - καθώς περνούσε συχνά από το παλάτι του για να πουλήσει βότανα, εικόνες κ.λ.π. - γλίτωσε τότε την εκτέλεση ο Καραϊσκάκης, αλλά, βέβαια, και γιατί ο Αλής είδε ότι είχε να κάνει με ένα ικανότατο και πανέξυπνο ελληνόπουλο και πιθανό μελλοντικό συνεργάτη στα σχέδιά του!
6. Στα 12 περίπου χλμ., στο Φανάρι, υπάρχει το βυζαντινό κάστρο και ο ναός του αγραφιώτη αγίου, του Αγίου Σεραφείμ.
 |
| Tο βυζαντινό κάστρο του Φαναρίου |
7. Στα 17 χλμ.από το Μουζάκι βρίσκεται και η γραφική Λίμνη Νικολάου Πλαστήρα!
| Το φράγμα της Λίμνης Πλαστήρα |
8. Σε απόσταση 10 χλμ.περίπου,στη Λαζαρίνα,λειτουργεί Ιπποφορβείο (ΙΠΠΟΤΟΥΡ), από το 1923.
Εδώ βρίσκονται και τα ερείπια του πρώτου εργοστασίου ζάχαρης στην Ελλάδα, το οποίο λειτούργη
σε από το 1889 μέχρι το 1910. Ήταν ιδιοκτησίας του Τραπεζίτη και τσιφλικά Χρήστου Ζωφράφου. Σώζεται στη Λαζαρίνα το αρχοντικό του, το οποίο την περίοδο της Κατοχής ήταν στρατηγείο των Άγγλων και μία πτέρυγά του είχε μετατραπεί σε νοσοκομείο.
 |
| Το αρχοντικό του Χρήστου Ζωγράφου στη Λαζαρίνα |
 |
| Το Ιπποφορβείο στη Λαζαρίνα |
9. Στα 6 χλμ., στην Πορτή, λειτουργεί πεδίο αναρρίχησης και στα 8 χλμ.από το Μουζάκι, στο ίδιο μέρος, Πίστα απογείωσης αεροπτεριστών.
10. Στα 3 χλμ., στο Μπαλάνο, υπάρχει ένα εκτροφείο πτερωτών θηραμάτων.
11. Μετά από 37 περίπου χλμ.από το Μουζάκι, ο επισκέπτης μπορεί να βρεθεί στην Ουράνεια Πολιτεία των Μετεώρων!
 |
| Οι βράχοι των Μετεώρων στην Καλαμπάκα |
 |
| Οι Μονές των Μετεώρων |
12. Σύντομη περιήγηση στην ορεινή ζώνη του Δήμου Μουζακίου
Περνώντας το στενό του Μουζακίου, ψηλά στις κορυφογραμμές αντικρύζουμε τις αλπικές περιοχές της Καράβας (2.184 μ.υψόμ.), του Αη-Λιά ή Προφήτη Ηλία (1.758 μ.), της Μάλιας (1.970 μ.) και του Βουτσικακιού ή Γκαβέλου (2.154 μ.). Εδώ, σ'αυτά τα μέρη, η φύση σκορπά απλόχερα τα κάλλη της και σμιλεύει με ιδιόρρυθμη τεχνική την τραχιά φυσιογνωμία του αγραφιώτικου ανάγλυφου, ενός ανάγλυφου του οποίου τα αναρίθμητα τερτίπια θα αυξάνονται όλο και πιο πολύ, όσο θα ανεβαίνουμε και καταλήξουμε στα ελατοσκέπαστα σημεία και στο ιστορικό δάσος της Οξυάς, πριν γείρουμε πίσω προς την περιοχή της Ανατολικής Αργιθέας και στην Ι.Μ. της Παναγίας της Σπηλιώτισσας (40 περίπου χλμ.από το Μουζάκι).
 |
| Το Αρματολιάτικο, στο μέσο αριστερά, μέσα στο δάσος |
 |
| Η βρύση των αρματολών και του Καραϊσκάκη, σήμερα |
Σ'αυτό εδώ το μέρος, o Kαραϊσκάκης έβαλε τα πρώτα θεμέλια της μετέπειτα ένδοξης πορείας του. Εδώ είχε στήσει το πρώτο λημέρι του από θεσμική πλέον θέση και σ' αυτή την τοποθεσία είχε το στρατόπεδό του αργότερα, πριν κατεβεί στη Ρούμελη και αναλάβει τα ηνία του μεγάλου αγώνα. Αλλά ας συνεχίσουμε την περιήγησή μας. Κατεβαίνοντας λίγο πιο κάτω, πάνω σε ένα πλάτωμα, όπου καταλήγει ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος, σε μία παραποτάμια διαδρομή 16 χλμ.περίπου από το Μουζάκι, μπορούμε να προσευχηθούμε στην Ι.Μονή Αγίας Τριάδας Οξυάς και να ξαποστάσουμε, πίνοντας έναν καφέ στο εκεί καφενείο του Πέτρου Τόλια, ενός από τους καλύτερους ορειβάτες, παγκόσμιας εμβέλειας, που ανέδειξε ποτέ η Θεσσαλία - και όχι μόνο! Στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Οξυάς, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά μας μνημεία, ο Καραϊσκάκης υπέγραψε τη Συνθήκη Ειρήνης με το Σελιχτάρ-πασά, το 1823.Τα δύο Λαογραφικά μουσεία, τέλος, της Οξυάς,εδώ στην Αγία Τριάδα και στο κεντρικό χωριό, παρουσιάζουν το δικό τους ξεχωριστό ενδιαφέρον για κάθε επισκέπτη.
 |
| Ι.Μ.Αγίας Τριάδας Οξυάς |
13. Η Καράβα αποτελεί ένα φυσικό μνημείο που στεφανώνει το υπέροχο αυτό τοπίο της περιοχής. Η θέα της από εκεί πάνω προς το θεσσαλικό κάμπο - και τον κυκλικό του ορίζοντα - είναι, όντως, εκπληκτική! Αυτό το υπερθέαμα πολύ δύσκολα θα το συναντήσει κανείς σε άλλον τόπο - ακόμα και πέραν της Ελλάδας. Εξαίσια εμπειρία και η ανατολή του ήλιου από αυτό το θαυμαστό θεωρείο! Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει ο κατάλληλος δρόμος που θα φέρει αυτές τις μοναδικές εικόνες κοντά στον επισκέπτη. Αυτός ο δρόμος δεν συνιστά πολυτέλεια. Αναπτυξιακής προοπτικής επένδυση είναι - και όχι μόνο για το Δήμο Μουζακίου. Οχτώ χιλιόμετρα άσφαλτος είναι - ή έστω καλής ποιότητας χαλικόστρωση με χαλίκι 3Α - που θα ενώσει μέσω της Καράβας τους δύο οδικούς άξονες προς τη Δυτική και
 |
| Καράβα:Το θεωρείο των Αγράφων και η μυθοπλασμένη κορυφή της |
H Ιστορία του Μουζακίου...... Η ονομασία"Μουζάκι", όπως αυτό αποδεικνύεται από μοναστηριακά χειρόγραφα, προήλθε από το...
Δημοσιεύτηκε από Καρδιτσιώτικα παλιά και νέα στις Σάββατο, 3 Απριλίου 2021
Post a Comment
Post a Comment