Δόλοπες

 

Κατοικούσαν την Δολοπία χώρα, περιοχή που περικλείεται από τους ποταμούς Ταυρωπό (Μέγδοβα) και Καρπενησιώτη. Βεβαίως ανάλογα με τις ιστορικές συνθήκες, πολλές φορές επεκτάθηκαν και πέραν των ορίων αυτών φτάνοντας μέχρι και τον Αχελώο. Προς νότο έφταναν μέχρι τις βόρειες παρυφές του Βελουχιού και η πρωτεύουσά τους ήταν η αρχαία Κτιμένη ή Κτιμενάς βρισκόταν στο χώρο της σημερινής Δράνιστας, του νομού Καρδίτσας, κοντά στα λουτρά Σμοκόβου. Ο γιός του βασιλιά της, ο Ευρυδάμας συμμετείχε στην Αργοναυτική εκστρατεία σύμφωνα με τον Απολλώνιο Ρόδιο.

Εκτός από την Κτιμένη, κι άλλες Δολοπικές πόλεις αναπτύχθηκαν, όπως η Δολοπηίς, οι Αγγειαί, κοντά στη λίμνη Ξυνιάδα, η Μενελαϊς, κοντά στο σημερινό Σμόκοβο (Λουτροπηγή) της Καρδίτσας και η Ελλοπία.

Γενάρχης των Δολόπων φέρεται ο Δόλοψ, του οποίου ο τάφος βρισκόταν κοντά στις Παγασσές, «Δόλοπος σήμα» η «Δολοπήιος τύμβος». Ως πρώτος καταχτητής αναφέρεται ο βασιλιάς της Φθίας και πατέρας του Αχιλλέα, Πηλέας, ο οποίος παραχώρησε την Δολοπία στον Φοίνικα γιο του βασιλιά της Θράκης Αμύντορα. Για τον λόγο αυτό 500 Δόλοπες συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο υπό τις διαταγές του Φοίνικα. (Στράβ. ΙΧ, 5,5 p.431 και ΙΧ 437, 17, 17α).

Στα 501 (π.Χ.) οι Δόλοπες πήραν μέρος στην εκστρατεία του Κύρου υπό τον Μένονα τον Θεσσαλό. Στα 420 πολέμησαν με τους Μαλιείς, τους Αινιάνες και τους Θεσσαλούς εναντίον των Ήρακλειωτών της Τραχίνας. Το 374 υποτάχτηκαν στον τύραννο των Φερρών Ιάσονα. (Ξενοφ. Έλλην. Β’, δ’, 1).

Στα 344 πήγαν με το μέρος του Μακεδόνα Φιλίππου του Β’ πατέρα του Μεγαλέξανδρου. Στο 356-346 π.Χ. πήραν μέρος στον ιερό πόλεμο υπέρ των Δελφών. Στο 323 π.Χ. συμμάχησαν με τους Αθηναίους και συνεχόμενα μπήκαν στην δυνατή τότε Αιτωλική Συμπολιτεία. Στο 279 π.Χ. πολέμησαν μαζί με τους Αιτωλούς και τους Ευρυτάνες, τους Γαλάτες. Στα 174 π.Χ. ο Περσέας του Φιλίππου τους καθυπόταξε αν και βρισκόταν αυτός κάτω από την ρωμαϊκή κυριαρχία. (Πολυβ. ΚΒ., 22, 4).
Φοίνικας ο Βασιλιάς των Δολόπων

Ο Αχιλλέας, βασιλιάς των Μυρμιδόνων και ήρωας του Τρωικού πολέμου, ανατράφηκε και εκπαιδεύτηκε από τον Φοίνικα, το βασιλιά των Δολόπων. Οι Δόλοπες ήταν ελληνικό φύλο και κατοικούσαν στην περιοχή των Αγράφων. Ο Φοίνικας ήταν υπεύθυνος για τη σωστή διαπαιδαγώγηση και τις πολεμικές αρετές του Αχιλλέα.

Ετσι, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος της Τροίας, ο Αχιλλέας πήρε μαζί του τον Φοίνικα και τον είχε για σύμβουλό του. Μεταξύ των δύο ανδρών αναπτύχθηκε στενός ψυχικός δεσμός. Ο Φοίνικας, κατά τον Ομηρο, περιγράφεται ως σοβαρός, μορφωμένος και πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος, ο οποίος φρόντιζε πολλές φορές να επαναφέρει στην τάξη τον συχνά παράφορο και παρορμητικό νεαρό Αχιλλέα.

Μετά την άλωση της Τροίας δεν ευτύχησε να ξαναδεί την πατρίδα του. Πέθανε κατά την επιστροφή, λίγο πριν φτάσει στο βασίλειό του.