Του Δομήνικου Βερίλλη
Η ΝΙΚΗ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Στις 20 Οκτωβρίου 1912 έληξε η μάχη των Γιαννιτσών, μία από τις σημαντικότερες του Α΄Βαλκανικού Πολέμου. Η λαμπρή νίκη του Ευζωνικού της Καρδίτσας, με την συντριβή του εχθρικού πυροβολικού, την κατάληψη των λόφων των Γιαννιτσών παρά την σθεναρή αντίσταση και την βαθιά διείσδυσή του ακόμη και πίσω από τις γραμμές άμυνας του τουρκικού στρατού, ανοίγει το δρόμο προς τη Θεσσαλονίκη. Κατά την μάχη αυτή σκοτώνεται ο διοικητής του Ευζωνικού Ν. Γεωργούλης από την Τεγέα. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά του για τους εύζωνες της Καρδίτσας σε επιστολή του στην οικογένειά του λίγες μέρες πριν την κρίσιμη μάχη
Ω! Οπόσον είμαι υπερήφανος προκειμένου να διοικήσω το τάγμα τούτο! .. διά τους αποτελούντας το τάγμα μας άνδρας, ως διακρινομένους επί πειθαρχία και γενναοιότητι αλλά και κατεχομένους από μίσος προς τον εχθρόν … Και άλλως δεν ήτο δυνατόν ή να διακρίνονται επί πειθαρχία και ηρωισμώ και δικαίως τοις δίδεται το παρεπώνυμον το ΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΑΕΤΩΝ.
ΤΙ ΕΓΡΑΨΕ Ο ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣ ΓΕΕΘΑ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΚΩΣΤΑΡΑΚΟΣ
Υπήρξε η ηρωικότερη Μονάδα του Ελληνικού Στρατού ήταν ο τίτλος άρθρου τού πρώην πρόεδρου της Στρατιωτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επίτιμου Αρχηγού του Γενικoύ Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) στρατηγού Κωσταράκος για τη μάχη των Γιαννιτσών και το «Τάγμα των Αετών». Αναφέρει , δε και τα εξής
Η πορεία του υπήρξε σύντομη, μοναδική, εντυπωσιακή και απαράμιλλη και το κατατάσσει κατά τη γνώμη μου σαν την ηρωικότερη και ενδοξότερη Μονάδα του Ελληνικού Στρατού. Όχι τόσο για τη θυσία του, (υπάρχουν και άλλες Μονάδες που θυσιάστηκαν για την Ελλάδα) όσο από άποψη επιτυχιών και αποτελεσμάτων, που είναι πραγματικά δυσανάλογα σε σχέση με το μέγεθος του….
Με την ολοκλήρωση της επιστράτευσης το Τάγμα κινήθηκε στο Καζακλάρ (Αμπελώνας Λάρισας). Στη συνέχεια η Μεραρχία και η Μονάδα κινήθηκαν προς βορρά, προς τα Γιαννιτσά, όπου είχαν οχυρωθεί οι Τούρκοι.
Στα Γιαννιτσά η αμυντική διάταξη των Τούρκων περιελάμβανε ισχυρές δυνάμεις πυροβολικού που συνήθως επέφεραν σημαντικές απώλειες στον αντίπαλο. Το πυροβολικό πολεμούσε στην πρώτη γραμμή….Η μάχη κρίθηκε την 19η Οκτωβρίου όταν το Ευζωνικό Τάγμα εξ ορμώντας απ το όρος Πάικο κατέλαβε και σίγησε τα πυροβόλα μετά από μια τρομακτική συμπλοκή.
Την ημέρα εκείνη ο διοικητής του Τχης Γεωργούλης είχε 40 πυρετό. Ίππευσε με τη βοήθεια του ιπποκόμου του, μπήκε επικεφαλής της επίθεσης κάτω από τις ζητωκραυγές των Ευζώνων του και όρμησε μπροστά. Μια σφαίρα τον βρήκε στο κεφάλι και έπεσε...Οι Εύζωνες εκδίωξαν τον εχθρό και κατέλαβαν στους στόχους τους έχοντας όμως απώλειες περί τους 150 Αξκους και Ευζώνους. Η μάχη των Γιαννιτσών κερδήθηκε, οι Τούρκοι υποχώρησαν πανικόβλητοι και ο δρόμος για τη Θεσσαλονίκη ήταν πλέον ανοικτός.
Στις 11.00 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1912 ο Αρχιστράτηγος Διάδοχος Κωνσταντίνος και το Επιτελείο του ξεκινώντας από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό εισήλθαν έφιπποι στη Θεσσαλονίκη με επικεφαλής την 1η Μεραρχία.
Προηγούνταν όμως τιμής ένεκεν οι Εύζωνες, έχοντας μπροστά να οδηγεί τη φάλαγγα το άσπρο άλογο του Τχη Γεωργούλη μόνο του με κρεμασμένο το ξιφος του Τχη, χωρίς αναβάτη….
Αυτό το Τάγμα Ευζώνων ολοκλήρωσε τη δράση του στους Βαλκανικούς πολέμους στη μάχη-σφαγείο του Υψοδείκτου 1378, την τελευταία μάχη των Βαλκανικών πολέμων, τον Ιούλιο του 1913, κάπου βαθειά στη Βουλγαρία, όπου μαζί με τον επόμενο διοικητή του, τον Ταγματάρχη Ιωάννη Βελισσαρίου, είχε ραντεβού με τη δόξα και τη θυσία….
Υ.Σ Η 1η Μεραρχία ήταν η Θεσσαλική Μεραρχία.
Υ.Σ. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, που ξεκίνησαν στις 5 Οκτωβρίου 1912, διπλασίασαν την Ελλάδα και είχαν πρωταγωνιστή το ευζωνικό της Καρδίτσας, υπήρξε η πιο ένδοξη περίοδος της νεότερης Ιστορίας μας, μετά το 1821